به گزارش نیکوکار، بلایای طبیعی بار زیادی بر جمعیت تحمیل می‌کنند و اغلب موجب مرگ، اختلالات روان‌شناختی و شکستن ساختارهای اجتماعی و فیزیکی می‌شوند. در تعریف بحران ناشی از بلایای طبیعی می‌توان گفت که این موضوع، شامل یک اختلال جدی در عملکرد جامعه است که باعث آسیب گسترده مادی و معنوی به انسان و محیط او می‌شود؛ به‌گونه‌ای که جامعه با توجه به منابع موجود توانایی مقابله با آن را ندارد. شواهد آماری نشان می‌دهند که طی دو دهه گذشته، حدود هشتصد میلیون نفر در اثر فاجعه آسیب دیده و سه میلیون نفر نیز به دلیل بلایای طبیعی جان خود را از دست داده‌اند.

بر اساس گفته‌های محققان و طبق یک تخمین کلی، ایران در میان کشورهای در حال توسعه، در لیست ۱۰ کشور اول دنیا قرار دارد که با بلایا مواجه هستند. همچنین در این زمینه در میان کشورهای آسیایی، ایران رتبه چهارم را بعد از کشورهای هند، بنگلادش و چین دارد. چنین حوادث و بلایایی، جامعه را تحت تأثیر قرار داده و عملکرد خانواده را مختل می‌کنند. خانواده در حوادث طبیعی به دلیل مشکلات ناشی از مرگ عزیزان و از دست دادن زندگی، دارایی و اندوخته خویش و مواردی مشابه این‌ها دچار آسیب می‌شود از ســوی دیگر رنج و غم حاصل از فاجعه، بار روانی زیادی را به آن تحمیل می‌کند و بر این اساس این جا است که اهمیت مددکاری اجتماعی به‌عنوان یک راهکار مناسب برای کاستن از فشارهای مربوط به چنین حوادثی مشخص‌تر می‌شود.

در این خصوص، محققانی از دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تهران به انجام مطالعه‌ای علمی پژوهشی پرداخته‌اند که در آن، مددکاری اجتماعی در حوادث طبیعی با تکیه بر یک گزارش موردی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در این تحقیق از مشارکت پسری سه‌ساله به نام هادی که یکی از قربانیان زلزله کرمانشاه بوده، استفاده شده است. او بعد از زلزله علاوه بر آسیب جسمی و استرس شدید، از والدین خود جدا افتاده بود. مادر در بیمارستان بستری بود و پدر حاضر نبود مسئولیت مراقبت از کودک را به عهده بگیرد.

با توجه به این مسائل، محققان مداخله مددکاری اجتماعی را با تکیه‌ بر رویکرد مداخله در بحران، تکنیک‌های کاهش استرس و تکنیکی به نام IDTR برای این کودک اجرا کردند. در IDTR هدف این اســت کــه کودک هرچه زودتر به خانواده و یا سرپرســتش بپیونــدد.

دستاورد این مداخلات مرتبط با مددکاری اجتماعی برای هادی، وضعیت روحی مناسب و بازپیوند او به خانواده‌اش بود.

در این رابطه، فهیمه مسلمی، کارشناس مددکاری اجتماعی و محقق دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تهران و همکارش در این پژوهش می‌گویند: «هادی، بعد از زلزله کرمانشاه در ۲۱ آبان ۱۳۹۶ به یکی از بیمارستان‌های استان البرز منتقل شده بود. پای او در زلزله آسیب دیده بود. او از والدین خود جدا شده و همراه او در بیمارستان یعنی عمویش، مهــارت مراقبت از کودک را به‌خوبی نمی‌دانست. هادی بعد از واقعه به‌شدت مضطرب شــده بود به‌گونه‌ای که اگر مداخله‌ای صورت نمی‌گرفت احتمال ابتلا به اختلال اســترس پس از سانحه وجود داشت».

این محققان می‌افزایند: «مادر از وضعیت هادی بی‌اطلاع بوده و به دلیل مخدوش بودن روابط والدین، پدر از حضور بر بالین کودک خودداری می‌کرد. برای کاهش اضطراب هادی، محقق کُرد زبان که ســابقه کار با کودکان را داشــت، برای او در نظر گرفته شــد تا در زمان غیاب مادر و بازیافتن آرامش خود، این کودک از مراقبتی مناسب برخوردار باشد. از سوی دیگر پدر نیز در مورد مسئولیت خود در مقابل هادی توجیه شد و بدین ترتیب، والدین در کنار کودک حضور یافتند و هادی، سلامت روحی و جسمی خود را بازیافت».

طبق بیان پژوهشگران، در هنگام بروز حوادث و بلایای طبیعی، کودکان ازجمله گروه‌های آسیب‌پذیری هســتند که صدمات بسیاری را متحمل می‌شوند. آن‌ها گاهی از خانواده خود جدا مانده و منبع حمایتی خود را از دست می‌دهند. از طرفی حوادث فوق، آسیب روحی شدیدی را بر آن‌ها تحمیل می‌کند. مددکاران اجتماعی باید در چنین شرایطی با تکیه‌بر رویکرد مداخله در بحران در سریع‌ترین زمان، بهترین و مناسب‌ترین مداخله را انتخاب و اجرا کنند.

بااین‌حال، مسلمی و همکارش در مقاله علمی پژوهشی برگرفته از مطالعه خود که در فصل‌نامه «مددکاری اجتماعی» منتشر شده است، اظهار داشته‌اند: «نکته حائز اهمیت دیگر، آن است که مددکاران اجتماعی هنگام مداخله در بحران بایستی از دانش و تجربه کافی برخوردار بوده و از سرپرســتی حرفه‌ای بهره ببرند، چراکه در غیر این صورت می‌توانند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را بــه مراجعان وارد کننــد».

این یافته‌های پژوهشی، بار دیگر بر اهمیت و جایگاه مددکاران اجتماعی در سروسامان دادن به وضعیت جسمی و روحی آحاد مردم جامعه تأکید دارند.

منبع: ایسنا

انتهای پیام/