به گزارش نیکوکار، براساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC)  استفاده غیردارویی از داروهای تجویزی، تهدیدی جدی برای بهداشت عمومی و نیروهای انتظامی در سراسر جهان است و مواد مخدر اپیوئیدی بیشترین آسیب را به خود اختصاص داده و ۷۶ درصد مرگ ­ومیرهای ناشی از اختلالات مصرف مواد مخدر را شامل می شوند.

طبق گزارش جهانی مواد مخدر دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۰، حدود ۲۷۵ میلیون نفر مواد مخدر مصرف می کردند و بیش از ۳۶ میلیون نفر از اختلالات مصرف این مواد رنج بردند.

با نگاهی به آسیب­ پذیری­ گروه ­های سنی مختلف، مصرف مواد مخدر و آسیب­ های مرتبط با آن در میان جوانان نسبت به افراد مسن بالاتر است و بیشتر تحقیقات نشان می­ دهد که سال­ های آغاز نوجوانی (۱۲-۱۴ ساله) تا سال­ های پایانی آن (۱۵-۱۷ سال) یک دوره خطر بحرانی برای شروع مصرف مواد می باشد و امکان دارد این بحران در میان جوانان (۱۸ تا ۲۵ ساله) به حد اوج برسد.

اختلال سوء مصرف مواد مخدر در زنان بسیار کم‌تر از مردان است اما اعتیاد به دلیل موقعیت و نیازهای ویژه زنان، پیامدهای منفی گسترده‌ای در آن‌ها دارد و توجه به این مساله بسیار ضروری است.

مصرف مواد مخدر عوارض مختلفی دارد که از آنها به “اختلالات مصرف مواد” یاد می شود و این اختلالات میان مصرف کنندگان مرد و زن وضعیت متفاوتی به وجود می آورد تاجاییکه برخی زنان مصرف‌کننده مواد پرخطر با آسیب و خشونت بیشتری روبرو هستند و این گروه شامل زنان باردار، اقلیت‌های قومی، زنان درگیر در تجارت جنسی، زنان زندانی و زنان درگیر در قاچاق مواد مخدر می باشند که ویژگی مشترک آنها در تجربه خشونت و آسیب متعاقب آن و به طور ویژه تجربه خشونت خانگی خلاصه می‌شود.

زنان مصرف‌کننده مواد از نظر زمینه‌های ایجادکننده اعتیاد، دلایل مصرف مواد و نیازهای روانی – اجتماعی خود با مردان معتاد تفاوت دارند به ویژه از آنجا که نگاه جامعه به زنان معتاد در مقایسه با مردان معتاد متفاوت است و احتمال بیشتری وجود دارد که زنان وابسته به سوء مصرف مواد بیشتر از مردان دارای اختلالات مصرف در معرض برچسب‌های اجتماعی قرار گیرند و این امر به‌ ویژه زمانی اهمیت دوچندان می‌یابد که بدانیم به‌ لحاظ فیزیولوژیک که مرتبط با جنسیت است، زنان مقاومت کمتری نسبت به مردان در برابر آسیب‌های ناشی از مصرف مواد مخدر دارند و همچنین مدت زمان اعتیاد و وابستگی کامل آنان از زمان اولین مصرف بسیار کوتاه‌تر از مردان است.

در عین حال به‌ دلیل ویژگی‌های جنسیتی مانند مشکلات جسمی و عدم حمایت همسر و خانواده آنها، درمان برایشان بسیار دشوارتر است.

شکست عاطفی، افسردگی، اختلالات روانی، اختلالات شخصیتی، نبود اعتماد بنفس و غیره از مهمترین عوامل روانی‌ هستند که زنان را مستعد مصرف مواد مخدر می‌کند.

اختلال مصرف مواد در زنان مانند مردان دلایل پیچیده و گوناگونی با ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد و در بعد خانوادگی، طبق مطالعات انجام شده بیشتر زنانی که مبتلا به اختلال مصرف مواد هستند همسران آن‌ها نیز معتاد بوده و یا اینکه سوء مصرف مواد در بین نزدیکانشان مانند پدر، مادر یا برادر وجود داشته است.

درباره عوامل شناختی نیز نگرش مثبت به مواد در بین زنان (کاهش دردهای جسمی و چاقی) و عدم شناخت کافی در خصوص مضرات مصرف مواد از جمله مواردی است که در اعتیاد زنان نقش دارد.

در خصوص عوامل اجتماعی نیز محل زندگی و نحوه‌ دسترسی به مواد بیشترین تاثیر را داشته است و فقر و رفاه بیش از حد نیز به عنوان عوامل اقتصادی و اجتماعی مستعد کننده اختلال مصرف مواد شناخته شده‌اند.

همچنین عواملی از قبیل ضعف مذهبی، مصرف مواد برای تفنن و گذران اوقات فراغت، نبود امکانات تفریحی و ورزشی سالم و کم هزینه، دوستان ناباب و مصرف دخانیات از عوامل گرایش افراد به اعتیاد است.

یک تا سه ماه دوره درمان معتادان در مرکز اقامتی

مدیر مرکز اقامتی ترک اعتیاد راهیان به سوی نور در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این مرکز ظرفیت نگهداری ۱۰۰ نفر معتاد را دارد که هم اینک با وجود ویروس کرونا ۴۵ نفر در این مکان مستقر هستند و تحت درمان قرار دارند.

عارف گرگیج گفت: افراد بیشتر به صورت خود معرف یا توسط خانواده به این مراکز مراجعه می کنند و سم زدایی مشکلات خاصی دارد زیرا هیچ دارویی در این مراکز تجویز نمی شود و تنها با کمک پزشک، روانشناس، و مشاوره های حقوقی و فردی به معتادین خدمات رسانی صورت می گیرد.

وی افزود: دوره درمان معتادین بین یک تا سه ماه است که با توجه به نوع مصرف مواد و شرایط بیمار در صورت نیاز دوره ادامه دار خواهد بود.

مدیر مرکز اقامتی ترک اعتیاد راهیان به سوی نور ادامه داد: در این مرکز صبحانه، نهار، شام و امکانات ورزشی در اختیار افراد معتاد در حال ترک قرار می گیرد.

گرگیج اظهار داشت: متاسفانه وسوسه یا ولع مصرف مواد مخدر مهمترین عامل در بازگشت افراد به مواد پس از ترک است و این وسوسه امکان تمرکز فرد بر مسائل دیگر را از او می‌گیرد و عدم مواجهه مناسب با آن موجب لغزش و بازگشت فرد به مصرف مواد مخدر می‌شود.

مرکز ماده ۱۵ 

مدیرعامل مرکز بهبودی اقامتی خانه امید جوانان سیستان و بلوچستان و رییس هیات مدیره مراکز اقامتی استان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این مرکز ماده ۱۵ تحت نظر سازمان بهزیستی از سال ۹۰ ویژه آقایان فعالیت خود را آغاز کرده است.

امان الله ابراهیمی بیان کرد: مدت درمان در این مرکز ۲۸ روز یا یکماه است که قابل تمدید بوده و تمام معالجات زیرنظر پزشک انجام می شود.

وی افزود: این مرکز ۷۰ نفر ظرفیت دارد که به دلیل کرونا هم اینک ۳۰ نفر در حال ترک اعتیاد هستند و هزینه هر فرد در یکماه حدود ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تومان است که با توجه به خدمات ارائه شده بسیار ناچیز است.

مدیر مرکز بهبودی اقامتی خانه امید جوانان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این مرکز با همکاری فنی و حرفه ای و سازمان ها و شرکت های دولتی توانسته در زمینه اشتغال فرد معتاد اقداماتی انجام دهد تا افراد پس از بهبودی مهارتی را فرا گرفته و مشغول بکار شوند.

وی با اشاره به اینکه در این مراکز افرادی نجات داده می شوند که خود و آینده خود را از دست داده اند، گفت: از ابتدای تاسیس این مرکز تاکنون حدود ۵۰۰ نفر بهبود یافته که هم اینک زندگی خوبی دارند.

ابراهیمی افزود: اکثر افراد توسط خانواده تحویل مراکز اقامتی ترک اعتیاد می شوند اما در مراکز ماده ۱۶ افراد بدون خانواده و کارتن خواب نگهداری می شوند که هزینه این معتادین را بهزیستی و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر تامین می کنند.

رییس هیات مدیره مراکز اقامتی ترک اعتیاد سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: در این مراکز دارو برای ترک وجود ندارد و تنها با توجه به بیماری یا شرایط خاص فرد معتاد داروی درمانی تحت نظر پزشک برای فرد تجویز می شود اما در مراکز ماده ۱۶ متادون تجویز و دوره درمان در این مراکز سه تا ۶ ماه است.

وی گفت: باید به مراکز اقامتی بانوان توجه زیادی صورت گیرد زیرا هر یکنفر زن معتاد مساوی با ۱۰ تا ۱۵ نفر مرد معتاد است و متاسفانه اعتیاد بانوان آسیب های زیادی به خانواده و جامعه وارد می کند.

ابراهیمی افزود: اگر به وضعیت مراکز ترک اعتیاد رسیدگی شود و معتادین ساماندهی شوند بسیاری از جرم های خرد در سطح جامعه کاهش خواهد یافت.

وی اظهار داشت: در زمینه مبارزه با مواد مخدر و ترک اعتیاد تمامی نهادها باید با یکدیگر فعالیت کنند اما متاسفانه در این استان تنها بهزیستی و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر همکاری دارند و دیگر ادارات و سازمان ها هیچگونه همکاری با این مراکز ندارند.

مدیر مرکز بهبودی اقامتی خانه امید جوانان سیستان و بلوچستان گفت: باید قانونی اعمال شود تا از مراکز ترک اعتیاد حمایت لازم صورت گیرد و تمامی سازمان ها موظف به همکاری در این زمینه شوند و حتی اگر ملک یا زمین مازاد دارند در اختیار این مراکز قرار دهند زیرا تمام مراکز اقامتی ترک اعتیاد در زاهدان به صورت استیجاری هستند که این خود هزینه های گزاف و مشکلات خاصی در بردارد.

وی افزود: خیرین نیز در این زمینه ورود نمی کنند در حالیکه باید به فرد معتاد به عنوان یک بیمار نگاه شود زیرا این افراد هم جزو جامعه هستند و باید به آنها کمک کرد تا نسل بعد گرفتار معضل اعتیاد نشوند.

ابراهیمی بیان کرد: متاسفانه به دلیل اینکه هر معتاد روزهای اول بستری باید ۲ تا ۳ مرتبه و در روزهای بعد هر روز یکبار استحمام کند هزینه آب این مرکز ۱۲ میلیون تومان شده که هیچ همکاری در این زمینه از سوی شرکت آب و فاضلاب صورت نگرفته و تنها توانستیم این مبلغ را قسط بندی کنیم.

۵۱ مرکز ماده ۱۵ و ۱۶ 

مدیرکل بهزیستی سیستان و بلوچستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ۴۲ مرکز اقامتی ماده ۱۵ در استان وجود دارد که افراد معتاد به مدت یک تا سه ماه در این مراکز مستقر هستند.

عزیزاله جهانتیغ گفت: همچنین ۹ مرکز ماده ۱۶ و تبصره ۲ در سیستان و بلوچستان وجود دارد که هفت مرکز ویژه مردان و ۲ مرکز مخصوص ترک اعتیاد بانوان است.

وی افزود: براساس آخرین آمار و اطلاعات دریافتی و با استناد به تعداد مراجعان به مراکز تحت نظارت سازمان بهزیستی ۴۲۱ بیمار زن معتاد متجاهر و پنج هزار و ۴۰۴ بیمار مرد متجاهر در استان وجود دارند که ۹ مرکز فعال در سیستان و بلوچستان در امر نگهداری و درمان اعتیاد این معتادین متجاهر فعال هستند.

مدیرکل بهزیستی سیستان و بلوچستان بیان کرد: بیماران بهبود یافته در مراکز ترک اعتیاد استان به مراکز فنی و حرفه ای برای آموزش حرفه به صورت رایگان معرفی می شوند و می توانند پس از ۱۸ ماه پاکی از تسهیلات بانکی به مبلغ  ۱۰۰ میلیون تومان بهره مند شوند.

اعتیاد و قاچاق در سیستان و بلوچستان متاثر از افغانستان و پاکستان

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: با تلاش ها و پیگیری های صورت گرفته در سه نقطه از استان مراکز ماده ۱۶ ایجاد شده و افرادی که خواسته یا ناخواسته درگیر پدیده شوم اعتیاد شده و به عنوان معتاد متجاهر شناخته می شوند جمع آوری و برای بهبودی به این مراکز انتقال می یابند.

علی زندی با بیان اینکه سیستان و بلوچستان مرز عریض و طویلی با ۲ کشور افغانستان و پاکستان دارد، افزود: همجواری با افغانستان به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده مواد مخدر که بیش از ۸۴ درصد تریاک دنیا و برابر گزارش های رسیده بطور متغییر بیش از ۱۲ تا ۱۵ هزار تن تریاک تولید می کند باعث شده این استان در حوزه مصرف، نگهداری، ترانزیت و حمل و نقل مواد مخدر درگیر بوده و گاهی تعدادی از همشهریان نیز گرفتار این بلای خانمان سوز شده و به عنوان معتاد متجاهر دستگیر می شوند.

وی اظهار داشت: هر گروهی که در افغانستان حکومت را در دست گرفته و حمایت ایالت متحده آمریکا را داشته باشد کاشت، داشت و برداشت موادمخدر ادامه دارد و وضعیت روزبروز اسفناک تر می شود.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر سیستان و بلوچستان به مراکز ماده ۱۶ اشاره کرد و گفت: ظرفیت اسمی این مراکز ۱۰۰ نفر بوده که با پیگیری ها و هماهنگی های صورت گرفته این آمار به یکهزارو ۷۰۰ نفر افزایش یافته است.

وی افزود: مرکز جمع آوری معتادین متجاهر در جنوب سیستان و بلوچستان به مرکزیت ایرانشهر در اردیبهشت سالجاری با ظرفیت یکهزار نفر و در شمال استان نیز در محمدآباد هامون با ظرفیت ۳۰۰ نفر و مرکز تل سیاه زاهدان با ظرفیت قابل قبول راه اندازی شده است.

زندی خاطرنشان کرد: یک معتاد به محض مصرف مواد مخدر در جامعه شغل، مال و گاهی ناموس خود را از دست می دهد و اگر قرار باشد کسی ترک کند اول از همه باید برای آن فرد مقبولیت ایجاد شده و در مرکز زاهدان دستگاه قضایی سمنی را تایید کرده تا روی خانواده کار کند زیرا اولین قدم در ترک اعتیاد اینست که خانواده این موضوع را بپذیرند.

وی بیان کرد: قدم دوم در مراکز ماده ۱۶ صیانت است که در مرکز محمد آباد هامون دستگاه های دولتی از قبیل آموزش و پرورش، فنی و حرفه ای و میراث فرهنگی مستقر هستند و کارگاه های آموزشی براساس اقلیم سیستان راه اندازی شده تا افراد معتاد توانمند و پس از بهبودی مشغول بکار شوند.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر سیستان و بلوچستان گفت: سال گذشته چهار میلیاردو ۳۰۰ میلیون تومان برای جمع آوری معتادین متجاهر هزینه شده است.

وی افزود: با پیگیری های صورت گرفته و همکاری شهرداری، ستاد مبارزه با موادمخدر و استانداری یک مرکز بزودی در زاهدان راه اندازی خواهد شد که در جنوب شرق کشور بی نظیر بوده و تاکنون حدود هفت و نیم میلیارد تومان هزینه در بر داشته است.

زندی اظهار داشت: این مرکز ظرفیت نگهداری ۱۸۰ نفر مرد و ۱۸۰ نفر زن را دارد که فاز اول برای معتادان مرد متجاهر طی روزهای آینده به بهره برداری خواهد رسید و فاز زنان را نیز شهرداری به مناقصه گذاشته که پیمانکار مشخص شده اما هنوز شروع بکار نکردند.

وی گفت: امروز بیش از ۸۰ درصد درمان اعتیاد در سیستان و بلوچستان توسط مردم، سمن ها، ان جی اوها، تشکل ها و غیره انجام می شود.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر سیستان و بلوچستان افزود: ۲۲ دستگاه عضو شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر هستند که برخی از آنها بدرستی به وظیفه خود عمل نمی کنند و تعدادی مانند نیروی انتظامی، اطلاعات، مرزبانی، سپاه، سازمان زندان ها، دستگاه قضایی و اداره کل گمرکات از جمله دستگاه های درگیر در این قضیه و همواره در حال فعالیت در زمینه مبارزه با مواد مخدر هستند.

وی ادامه داد: تعدادی از دستگاه ها به ویژه دستگاه های فرهنگی نیز تنها منتظر هستند پولی از شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر دریافت کنند درحالیکه باید وظیفه خود را انجام دهند و امروز باید همه در کنار یکدیگر این آسیب و معضل اجتماعی را کم کنند.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/